Journal of the American Medical Association (JAMA) Open Network’te yayınlanan bir çalışmada pandemi periyodunda göğüs kanseri taramalarının azaldığı ortaya konuldu. Göğüs Kanseri Bilinçlendirme ve Farkındalık Ayı’nda bu bahsin değerine değinen Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi’nden Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Kinyas Kartal, taramanın çok değerli olduğunu ve pandemi periyodunda müracaatlarda yaşanan azalma nedeniyle yüzde 10’luk bir hasta kümesinin, göğüs kanseri teşhisini daha ileri evrede alma riskiyle karşı karşıya olduklarını belirtti.
“40 YAŞ ÜSTÜ HER BAYAN KESİNLİKLE MAMOGRAFİ ÇEKTİRMELİ”
Orta yaş bayanlarda göğüs kanseri riskinin daha fazla olduğunu belirten Doç. Dr. Kartal, meme kanserindeki dikkat çeken istatistikleri anlattı:
“Meme kanseri dünyada en sık görülen kanser olmasına karşın kansere bağlı ömür kayıplarında akciğer kanserinden sonra gelerek ikinci sırada yer alıyor. Bayanlarda çok daha fazla görülmesine rağmen erkeklerde de yaklaşık binde bir oranında ortaya çıkabiliyor. Göğüs kanserinin Türkiye’de görülme oranı, Amerika ve başka ülkelerde görülme oranlarıyla paralel ilerliyor. Her 8 bayandan biri göğüs kanserine yakalanma riski mevcut. Göğüs kanseri, bayanlarda en sık 55-60 yaş aralığında görülüyor. Ancak bunun dışında her yaş kümesinde da görülme riski mevcut. Bu nedenle, altını çizerek söylüyorum bilhassa 40 yaş üstü her bayanın kesinlikle mamografi çektirmesi gerekli.”
PANDEMİNİN GÖĞÜS KANSERİ ÜZERİNDEKİ TESİRLERİ GÖRÜLMEYE BAŞLADI
Pandemi devrinde tarama müracaatlarındaki azalmanın günümüzü de olumsuz etkilediğinin altını çizen Doç. Dr. Kartal, konuyla ilgili şöyle konuştu:
“Birçok farklı araştırma ile pandeminin göğüs kanseri üzerindeki tesirlerini gözlemledik. Hem kliniğimizde hastalarımızla yaptığımız müşahedeler hem de milletlerarası mecmualarda yayınlanan çalışmalar var. Pandeminin başladığı 2019 ve 2020 devrinde hastalar taramaya gelmedi. Aslında pandemi periyodunda biz tabipler de hastalarımızdan acil durumlar olmadıkça, mecbur kalmadıkları sürece hastaneye gelmemelerini istemiştik. O vakit hepimizin gündemi pandemi olduğu için teşhis ve tedaviyi covid-19’a ayırmıştık. Bu süreçte müracaat sayısında yaklaşık yüzde 70’lere varan azalma oldu. Kontrollü bir halde istediğimiz geri çekilme gerçekleşmişti. Pandemi şartlarının güzelleşmesiyle pandeminin tesirlerini daha sık görmeye başladık. 2018 ve 2020’de Amerika’da 120 bin hasta üzerinde yapılan çalışmalarda, göğüs kansere tarama müracaatlarında pandemi öncesine nazaran yüzde 10 azalma tespit edildi.”
MEME KANSERİ TARAMALARININ AZALMASI NEYE SEBEP OLUR?
Meme kanseri taramalarının azalmasının birçok olumsuzluğu da beraberinde getireceğini söyleyen Doç. Dr. Kartal, “Tarama üstünde bu kadar durmamızın sebebi göğüs kanserini erken evrede yakalamak istememiz. Hasebiyle yüzde 10’luk bir hasta kümesinin göğüs kanseri tanısı erken evrede konulacakken orta yahut ileri evrede konmuş olacak. Evre 1 ve evre 2 göğüs kanserinde tedavi talihimiz yüzde 95-99’a kadar çıkabiliyor. Yani neredeyse tama yakın tedavi bahtımız var ama evre ilerledikçe bu bahtımız düşüyor. Yüzde 95’lerden yüzde 60-70’lere varan bir geri çekilmeden bahsedebiliriz” dedi.
“HASTANELERE GELMEMEZLİK YAPMAYIN”
“Pandemi dehşetiyle göğüs kanseri ve tarama korkusunu birleştirip hastanelere gelmemezlik yapmayın” diyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Kartal, şu açıklamalarda bulundu:
“Pandemi şartları hem bakanlığımızın hem de dünyanın uyguladığı sıhhat siyasetleri sonrasında denetim altına alındı. Pandemi şartlarını nispeten denetim altına aldık. Hasebiyle önceliğimiz tekrar göğüs kanseri ve kanser taraması oldu. Bilhassa Göğüs Kanseri Bilinçlendirme ve Farkındalık Ayı’nda hastalardan ricamız, daha evvelki rutin tarama programlarına devam etmeleri, bu programa gelmemiş 40 yaş üstü bayanların ise göğüs kanseri taraması için kesinlikle sıhhat kuruluşlarına başvurmalarıdır. Şunu unutmamalı ki; göğüs kanseri artık tedavi edilebilir, önlenebilir ve komplikasyonlarının önüne geçilebilir bir kanser çeşididir. Bu yüzden göğüs kanserinde biz kanserden değil geç kalmış hastalardan korkuyoruz. Geç kalmak, göğüs kanserinde tedavi sürecinde çok daha berbat sonuçlar alınmasına yol açıyor.”