Dışişleri Bakanı Hakan Fidan‘ın Türkiye’nin 5 yıl sonra davet edildiği Avrupa Birliği (AB) dışişleri bakanlarının Gymnich ismi verilen gayri resmi toplantısına katılmasından günler sonra ABD merkezli Bloomberg’de Ankara’nın BRICS’e resmî olarak üye olmak için başvurduğuna ait haber yer aldı. Haberde, Türkiye’nin, AB’ye katılma uğraşlarında ilerleme kaydedilememesinden duyduğu hayal kırıklığı nedeniyle BRICS’e başvurduğu söz edildi.
TIKLAYIN | Bloomberg: Türkiye, BRICS’e katılmak için müracaat yaptı
Ankara 5 yıl sonra Gymnich’e davet edilmesini AB üyelik süreci için olumlu bir adım olarak değerlendirirken, Bakan Fidan’ın Brüksel’e gitmesinden 4 gün sonra BRICS’e resmî üyelik müracaatıyla ilgili haberlerin basına yansıması zamanlaması bakımından dikkat cazip.
Ankara’nın 5 yıl sonra davet edildiği Gymnich’te “stratejik hedef” vurgusu vardı
Dışişleri Bakanı Fidan, Gymnich’teki temaslarının akabinde gazetecilere yaptığı açıklamada Türkiye’nin bir müddettir davet edilmediği bu cins toplantılara bu sefer çağrılmış olmasının müspet bir gelişme olduğunu söylemişti. AB üyeliğinin Türkiye için stratejik gaye olduğunu vurgulayan Bakan Fidan, toplantıyla ilgili olarak “İki başlığı ayrıntılı biçimde ele alma imkanı bulduk. Birincisi, Türkiye-AB münasebetlerini kurumsal olarak nasıl ileri götürebileceğimiz sorunu. İkincisi, global ve bölgesel bahislerde Türkiye ve AB ortasında nasıl bir iş birliği geliştirilebilir…” demişti.
“AB’ye katılma gayretlerinde ilerleme kaydedilmemesinden duyulan hayal kırıklığı”
Bakan Fidan’ın 29 Ağustos’ta gerçekleşen Gymnich toplantısına katılmasından sadece 4 gün sonra, bugün, ABD merkezli Bloomberg’de Türkiye’nin, “küresel tesirini arttırmak ve klâsik Batılı müttefiklerinin ötesinde yeni bağlar kurmak maksadıyla yükselen piyasa ülkelerinden oluşan” BRICS kümesine katılmayı resmen talep ettiği tez edildi.
Konuyla ilgili bilgi sahibi olan lakin resmî açıklama yetkisi bulunmadığı için isimleri açıklanmayan şahıslara dayandırılan Bloomberg haberinde, Türkiye’nin, BRICS’e katılma başvurusunu birkaç ay evvel, “on yıllardır sürdürdüğü Avrupa Birliği’ne katılma uğraşlarında ilerleme kaydedilmemesinden duyduğu hayal kırıklığı nedeniyle yaptığı” aktarıldı.
Selcan Hacaoğlu ve Fırat Kozok imzalı Bloomberg haberine nazaran kaynaklar, müracaatın “kısmen” Türkiye’nin, 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesinin akabinde Rusya ile yakın ilgiler kurması nedeniyle başka NATO ülkeleri ile yaşadığı uyuşmazlıkların bir sonucu olduğunu söz etti. Ayrıyeten haberde Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan idaresinin görüşünün “jeopolitik yük merkezinin gelişmiş ekonomilerden uzaklaştığı tarafında olduğu” belirtildi.
T24’e konuşan Dışişleri Bakanlığı kaynakları, BRICS’e resmî üyelikle ilgili olarak Bakanlık’ın bilgi paylaşmadığını söz etti.
5 yıl sonra gelen Gymnich daveti
27 AB üye ülkesinin dışişleri bakanlarının katıldığı bu formattaki bir Gymnich toplantısına Ankara en son eski Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu döneminde, 2019 yılında, dahil olmuştu. Davetin basına yansımasının ardından Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, Ankara’nın toplantı çağrılmasını “AB’nin bir diyalog arayışı” olarak nitelendirdiklerini açıklamıştı. Keçeli, “Bu olumlu yaklaşımın Gymnich Toplantıları ile hudutlu kalmaması gerekmektedir. Bağlarda aralık alınması için AB ile her alandaki işbirliği ve diyaloğumuzun daima ve sistemli bir yere oturması ve sürdürülebilir ve öngörülebilir halde güçlendirilmesi esastır” demişti.
Gymnich toplantıları, AB’nin dış siyaset ve güvenlik stratejilerinin uyumunu sağlayarak üye ülkeler ortasında ortak görüş ve stratejilerin geliştirilmesine yardımcı olmayı amaçlıyor. Toplantılar, üye ülkelerin ortak dış siyaset gayelerinin belirlenmesi ve uygulanması için bir platform olarak görülüyor.
Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan hafta sonu İstanbul’da yaptığı açıklamada “Türkiye, Doğu ve Batı ile bağlarını eş vakitli olarak geliştirdiği takdirde güçlü, müreffeh ve aktif bir ülke haline gelebilir. Bunun dışındaki rastgele bir metot Türkiye’ye yarar değil ziyan getirecektir” sözlerini kullanmıştı.
BRICS nedir ve neden kıymetli?
BRICS, birinci olarak 2001 yılında periyodun Goldman Sachs baş ekonomisti Jim O’Neill tarafından Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in büyüme potansiyelinin altını çizen bir araştırma makalesinde ortaya atıldı. Blok, üyelerine, ABD ve Batılı müttefiklerinin hâkim olduğu dünya tertibine meydan okuyabilecekleri bir platform sağlamak hedefiyle 2009 yılında gayrı resmî bir kulüp olarak kuruldu ve kuruluş Rusya tarafından başlatıldı.
Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in kurucu ülkeleri olduğu küme, 2010 yılında BRICS olarak anılmaya başlamasıyla bünyesine Güney Afrika’yı da kattı. Bu yılın başında İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Etiyopya ve Mısır’ın iştirakiyle bir genişleme sürecine girdi. Öte yandan Suudi Arabistan da birliğe katılmaya davet edildi fakat şimdi iştirak sağlamadı
Bu ülkeler, dünya nüfusunun yüzde 40’ından fazlasını ve global iktisadın dörtte birini oluşturuyor.
Bloğun, 22-24 Ekim’deki doruğunda daha da genişlemesi gündemde.