İBB iştiraki KİPTAŞ, “İstanbul Yenileniyor” kapsamında riskli yapıların dönüşümüne devam ediyor. İstanbul Yenileniyor’a hak sahipleri tarafından başvurusu yapılan Kadıköy Kozyatağı Mahallesi’ndeki Bahadır Apartmanı’nın yıkımı haziran ayında yapılmıştı. Binanın temeli, KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt’un da iştirakiyle bugün atıldı.
Ali Kurt, binayla ilgili şu bilgileri verdi:
“Bahadır Apartmanı, 42 yıllık bir apartmandı. Kısa vakit evvel yıkımını gerçekleştirmiştik. Bugün de temelini atıyoruz. Mukavele imzalamamızla temel atmamız ortasında geçen mühlet 9 ay. 9 aylık müddette yeni ve sağlam konutların inşasına başladık. Bahadır Apartmanı’nın riskini şöyle özetlemek isterim. Bu apartmanın yıkımında çıkan demir numunesi yaklaşık 60 tonken bizim yalnızca şu anda temelde kullandığımız demir 65 ton. Maalesef kullanılan inşaat materyallerindeki kalitesizlik ve alışılmış ki eski mühendislik tekniklerine nazaran yapılmasından dolayı riskli bir yapıydı lakin burada çok şükür ki muhtemel bir afetten evvel hak sahiplerimizle uzlaştık. Ortalama 192 bin lira borçlanmayla buradaki vatandaşlarımızı sağlam konutlarına kavuşturacağız. Burada yaklaşık 150 tane insanımız yaşıyordu. Aslında 150 insanımızın tahminen de hayatını kurtardık muhtemel bir sarsıntıda evvel. Burada 42 tane bağımsız ünite inşa edeceğiz. Yaklaşık 10 daire fazla yapıyoruz. Bu 10 daireden gelen gelirle inşaatın maliyetini düşürüyoruz.
“BİR PERİYOT DENİZ KUMUYLA İNŞAAT YAPILDI”
İnşaat maliyetini yapıyor olmamız ve buradan edindiğimiz gelirle vatandaşların borçlanmalarını düşürüyor olmamız, vatandaşlar için büyük bir avantaj oldu. Tıpkı vakitte vatandaşlarımızın borçlanmalarını için 24 ay sıfır vade seçeneği sunduk. Burada bile fazla gelen vatandaşlarımız için de uzun vadeli kredi kullanmaları için bankalarda kefalet dayanağı sunduk KİPTAŞ olarak. 18 ayla 24 ay ortasında tamamlamayı düşünüyoruz. Aslında inşaat alanı bizim ölçeğimizde ne kadar küçük üzere olsa da mahalle ortası işlerde operasyonları yönetmek biraz güç oluyor maalesef. Zira çok önemli bir yerleşim alanı içerisindeyiz. 18 ayla 24 ay ortasında binamızı tamamlarız diye hedefliyoruz. Denize ne kadar uzaktayız lakin bir deniz kabuğu ve bu binanın yıkımında betondan çıkan bir modül bu. Herkes bunu biliyor. İstanbul’da belirli bir periyotta maalesef deniz kumundan kullanılan materyallerle inşaatlar gerçekleşti. O vaktin teknolojisi ve imkanları kapsamında buydu. Maalesef İstanbul’daki yapı stoğunun büyük bir kısmı bu gereç kalitesiyle ayakta duruyor şu anda. Yani potansiyel riskli.”
“35 BİN BİNA TARANDI”
Kurt, İstanbul genelindeki riskli yapılara ait de şunları söyledi:
“İstanbul Büyükşehir Belediyemizin yaptığı süratli tarama testleri sonucunda 35 bin binayı tarayabildiler. Burada da bin 556 tane binanın dokunsanız yıkılacak kalitede yapı stoğuna sahip olduğu tespit edildi. Bundan çok daha fazla E sınıfı dediğimiz, yani her an yıkılabilecek riskte olan yapının olduğunu varsayım ediyoruz. Bununla ilgili de Büyükşehir Belediyemizin yaptığı bir çalışmaya nazaran yaklaşık 200 bin yapı olduğu öngörülüyor. Bunun netleştirilmesi için ilçe belediyelerimizle büyükşehir belediyemiz bir işbirliği protokolü süreçlerine girecek. Bu işbirliği sayesinde tüm yapı stoğunun hepsinin envanteri çıkartılması hedefleniyor. Bu da bize gerçek tabloyu ortaya koyacak lakin şu anki çalışmalara nazaran yaklaşık 200 bin yapının her an yıkılma riski olduğudur.”
“HEDEFİMİZ DAR GELİRLİ AİLELER”
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın kentsel dönüşüm için başlattığı Yarısı Bizden kampanyasını da Ali Kurt, şöyle kıymetlendirdi:
“İstanbul Yenileniyor süreciyle biz, inşaat maliyetine riskli yapıları yenilemeyi taahhüt etmiştik. Online bir müracaat sistemi üzerinden bunları yürüttük ve büsbütün vatandaş takip ediyordu. Genel seçimden evvel bakanlık, buna tabiri caizse rekabet oluşturmak açısından, ki ben bunu çok yanlış görüyorum. Kentsel dönüşümün rekabeti olmaz, işbirliği olur. Yarısı Bizden diye bir kampanya başlattı. Bu da vatandaşta biraz baş karışıklığına sebep oldu. Orada niyetler yeterli olsa da teknik manada sürdürülebilir bir sistem değildi. Büyükşehir Belediyesi, temmuz ayında bir dayanak paketi çıkarttı, mali takviye paketi. Bizim dayanak paketimizle bakanlığın yaptığı kampanya ortasından en büyük fark, biz gelir düzeyine nazaran ve inşaat maliyetleri üzerinden bir dağılım yapıyoruz. Diyoruz ki biz, hane halkı geliri 3 taban fiyatın altında olan, yani dar gelirli dediğimiz vatandaşlar, emeklilerse ekstradan takviye oluyoruz. Vatandaşlarımıza inşaat maliyetleri üzerinde yüzde 65 ile 40 ortasında bir mali dayanakta bulunuyoruz. Artık bakanlık ne yapıyor? Kim olursa olsun, bunun ekonomik olarak borçlanmayı kaldırabilecek bir kişi dahi olsa 700 bin lira hibe, 700 bin lira da çok avantajlı koşullarda kredi takviyesi veriyor. Bu hoş üzere geliyor lakin bizim gayemiz burada, dönüşüm süreçlerinde en çok tıkandığımız yer olan dar gelirli aileler olmalı.
“ÇÖZÜM ÜRETEMEDİĞİMİZDE UZLAŞI SAĞLAYAMIYORUZ”
Bu kaynakların dar gelirli ailelere kullandırılması gerekiyor. Gelir düzeyi yüksek olan vatandaş, dar geliri olmayan vatandaş zati bu borçlanma yükünü kaldırabiliyor ancak dar gelirliye biz tahlil üretemediğimiz vakit uzlaşı sağlayamıyoruz. Bakanlığın şöyle bir teknik kusuru var. 700 bin lira hibe veriyor, 700 bin lira da uzun vadeli bir borçlanma veriyor. 1 milyon 400 bin lira bir dayanak sunduğunu öngörüyor ancak bir inşaat 3 milyona mal oluyor. 2 milyon 100 bin lira ekstra borçlanma var. Bunu nasıl karşılayacak vatandaş? Biz ise inşaat maliyetleri üzerinden bir orandan mali dayanakta bulunuyoruz. Ortasında çok önemli farklar var. Bizim önerdiğimiz metodolojinin daha gerçekçi ve sürdürülebilir olduğunu düşünüyoruz lakin bir mühlet sonra bizim de kaynaklarımız tükenecek. O yüzden merkezi idareyle ve bilhassa kamu bankalarıyla ortak hareket etmemiz gerektiğini ve bu süreçleri birlikte yürütmemiz gerektiğini düşünüyorum. Ayrıyeten bakanlığa bir eleştirim daha. Yarısı Bizden diye bir kampanya başlatıyorlar. Tabiri caizse dönüşecek riskli yapıdaki müşteri arıyorlar. Biz de diyoruz ki, bizim elimizde salt çoğunluğu alınmış, yıkım süreçleri başlamış 27 bin 500’ün üzerinde riskli bağımsız ünite var. Yani 100 bin insan. Gelin, bu konutları daima bir arada yapalım. Bu kaynakları buraya aktaralım lakin adaletli bir biçimde aktaralım diyoruz lakin bir türlü bu davetlerimize yanıt bulamadık.”
Ali Kurt, İstanbul Yenileniyor’a 38 binin üzerinde müracaat olduğu bilgisini aktardı, inşaat maliyetlerinin yüksekliğine de dikkat çekti.
Apartman yöneticiliği yapan Canan isimli yurttaş, binada çatlaklar ve rutubet görünce KİPTAŞ’a başvurduklarını lisana getirdi. Hak sahiplerinden Naci Günaydın da muhtemel Marmara sarsıntısına dikkat çekerek “İstanbul Yenileniyor üzerinden müracaatımızı yaptık, beklemeye geçtik. Sonra süreci süratlice tamamladık. Çok önemli bir borçlanma çıkmadı. Avantajları her şeyden evvel güven” tabirlerini kullandı.