TRABZON – Kiralık konutların yıllık yüzde 300 zamlandığı Trabzon, Türkiye’de birinci sıraya yükseldi. Yaz döneminin gelmesiyle evlilik hazırlığı yapan çiftlerin de tesiriyle talebin yüksek olduğu kentte fahiş fiyat artışları tartışılıyor. Yaz döneminde düğün hazırlığı yapan çiftler emlakçılardan eli boş dönüyor.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) raporuna nazaran 2022 yılının Nisan ayında kiralık konutun metrekare fiyatı 12,5 iken 2023 yılının nisan ayında bu sayı 50 TL’ye ulaştı. Yıllık cari kira artışının Türkiye ortalaması yüzde 117 iken Trabzon’da bu oran yüzde 300’e ulaştı. Kira fiyatlarının artmasında inşaat bölümünün yavaşlaması, arzın az oluşu, yatırım nedeniyle alınan konutların boş durması ve körfez ülkelerinden gelen turistlere günlük kiralamanın tesiri oluyor.
TAFLAN: ORTALAMA KİRA 10 BİN LİRA, MİNİMUM FİYAT 8 BİN 500 TL
Trabzon İnşaatçılar ve Emlakçılar Odası Başkanı Ayhan Taflan, yüksek enflasyon ve Trabzon’da arzın düşmesiyle kira fiyatlarının denetimden çıktığını söyledi. Kentte pandemi periyodundan bu yana inşaat dalının durduğunu kaydeden Taflan, fiyatların ortalama gelire sahip vatandaşların karşılamasından uzak bir noktaya çıktığını lisana getirdi.
Pandemi periyodun konut arzının durduğunu belirten Taflan, “İnşaatların yapıldığı pandemi öncesi periyotta şöyle bir durum vardı. Trabzon coğrafik yapı itibariyle engebeli olduğu için olan kıt arazi genelde daire karşılığı yapılırdı. Müteahhit örneğin 100 daire yapıyorsa 30’unu 40’ını arazi sahibine veriyordu. Arazi sahibi de kendi ve çocukları için ayırdığı dairelerin dışındaki daireleri kiraya veriyordu. Arzın durması ve talebin fazla olması fiyatları artırıyor. 10 bin lira ortalama fiyatlar. Minimum fiyatın 8 bin 500 lira olduğu yerde bunun üstünde kiralar kelam konusu. Bu gelire sahip vatandaşlar hayatını nasıl idame ettirecekler” kelamlarını kullandı.
Trabzon İnşaatçılar ve Emlakçılar Odası Başkanı Ayhan Tafla ‘MAHKEMELER MESKEN SAHİBİ-KİRACI EVRAKLARIYLA DOLDU’
Taflan, yüzde 25’lik kira artışı yasal sonlandırmasının da uygulanabilir olmadığını ve bunun kiracı ile mesken sahibi ortasında sorun oluşturduğunu kaydetti. Mahkemelerin uyuşmazlık belgeleriyle dolduğunu tabir eden Taflan, “Seçimden sonra bu süreç uzatıldığı takdirde uyuşmazlıklar sürecek. Bunun çözülmesi gerek. Bir dairenin 3 milyon lira olduğu yerde de 3 bin liraya kiralanması mümkün değil. Bu sebeple mülk sahibi de haklı. Kiracı da 8 bin 500 TL taban fiyatla çalışıyorsa bu kiraları nasıl verecek. Bu saatten sonra bu kiralar geri gelmez. Trabzon’da kâfi konut yok. Yaz başındayız, düğün dönemi. Dayanılmaz derecede talep var. Piyasada konut yok. Öteki vilayetlerde arazi yapısı itibariyle daha fazla konut üretilebiliyor olabilir. Lakin Trabzon’da geniş çaplı projeler yok” diye konuştu.
Taflan, yaz periyodunda Körfez ülkelerinden gelen turistlere kiralanan konutların da kira artışında tesiri olduğunu söyledi. Taflan, şu sözleri kullandı: “Arap turistlerin de kirada tesiri günlük kiralama yoluyla oluyor. 10 bin liraya kiralık dairesi olan bir mülk sahibi içine eşya koyarak günlük 5 bin lira üzere bir sayıya Arap turiste kiralama yoluna gidiyor. Bu aylık 150 bin liraya yakın bir sayı ediyor. Bu da o konutu kiralayacak yerli tüketiciye olumsuz yansıyor.”
Trabzon Oteller Birliği Lideri Mustafa Dündar DÜNDAR: DAİRELER MERDİVEN ALTI TURİZMDE KULLANILIYOR
Trabzon Oteller Birliği Lideri Mustafa Dündar da kiralık dairelerle gayri yasal ve merdiven altı bir turizm oluşturulduğunu, bunun da kiracılara yansıdığını söyledi. Dündar, emlakçıların yasal olmayan bir biçimde turistlere günlük kiralama yaptığını kamu idaresinin de buna mahzur olmadığını lisana getirdi. Dündar, Trabzon’da yasal ve kayıtlı turizm emelli konaklama yatak kapasitesinin 20 bin olduğunu, kayıt dışı kapasitenin ise 30 bin olduğu bilgisini verdi.
Ev sahiplerinin enflasyonist ortamda dairelerinden daha fazla gelir elde etmek için çok yüksek bedellerle kiralamanın yolunu aradıklarını kaydeden Dündar, “Konutlar, apartlar, daireler yasaya ve kanuna uygun olarak turizm hedefli da kiraya verilebilir. Lakin periyodiktir bunlar. Bir günlüğüne, üç günlüğüne bir meskeni kiraya veremezsiniz. Maddede bunlar belirlenmiştir. Bunun dışına çıktığınız vakit, kayıt olarak vergi dairesine bildirmediğiniz vakit, kontratlarınızı vergilendirmediğiniz vakit bu kayıt dışı oluyor. Trabzon’da hem yasa dışı hem de kayıt dışı bir turizm var. Sebebi emlakçılar ve bu bahiste önlem almayan kamu idaresi. Kanunlar uygulanmıyor” kelamlarını kullandı.
Gayrimenkul Danışmanı Yeşim Çakmak Punar PUNAR: DAİRELER NEREDEYSE KARABORSADA
Gayrimenkul Danışmanı Yeşim Çakmak Punar, Trabzon’da kiralık konutların neredeyse karaborsaya düştüğünü söyledi. Kiralık mesken arayan birçok vatandaşın yüksek fiyatlar nedeniyle vazgeçtiğini kaydeden Punar, kentte kâfi sayıda kiralık ve satılık konutun bulunmadığını belirtti. Satıcı tarafının enflasyon sebebiyle yüksek fiyatlar talep ettiğini lisana getiren Punar, “Doğalgazlı daireler 7 bin liradan başlıyor. 15, 20 bin liraya çıkan daireler var. Sobalı daireler ise 3 bin liradan başlıyor. Arap turizmi de kiraları çok etkiliyor. Konut sahipleri günlük ya da yıllık peşin olarak Arap turistlerden daha yüksek gelir elde etme yoluna gidiyorlar. Kiralık daire çok az var Trabzon’da, neredeyse karaborsada. Kiralık daire bulamayanlar 1 buçuk milyon liranın altındaki daireleri krediyle satın almayı tercih ediyor” diye konuştu.